ทดสอบน้ำหนัก (LOAD TESTING)

   ในปัจจุบันจะเห็นได้ว่ามีการใช้งานปั้นจั่น (เครน) เป็นจำนวนมากตามสภาวะเศรษฐกิจที่กำลังขยายตัวอย่างต่อเนื่อง ซึ่งปั้นจั่นจะเป็นเครื่องทุ่นแรงและอำนวยความสะดวกที่สำคัญในการดำเนินงานในงานอุตสาหกรรมต่าง ๆ โดยที่ในช่วงที่ผ่านมาจะเห็นได้ว่ามีอุบัติเหตุเกิดขึ้นจากการใช้งานปั้นจั่นเป็นข่าวตลอดเวลา ทางกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน ซึ่งเป็นหน่วยงานที่ดูแลด้านความปลอดภัยในการทำงาน ได้มีการกำหนดให้มีการทดสอบส่วนประกอบและอุปกรณ์ของปั้นจั่น ตามประกาศกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เรื่องหลักเกณฑ์และวิธีการทดสอบส่วนประกอบและอุปกรณ์ของปั้นจั่น พ.ศ. 2554 นั้น เพื่อเป็นแนวทางการดำเนินงานทดสอบ โดยให้วิศวกรวิชาชีพเป็นผู้ดำเนินการ (วิศวกรเครื่องกล) เพื่อจัดทำข้อมูลรายการทดสอบส่วนประกอบและอุปกรณ์ของปั้นจั่นให้ทางนายจ้าง นำไปปรับปรุงแก้ไข ซึ่งจะส่งผลต่อความปลอดภัยในการทำงานของลูกจ้างและผู้ปฏิบัติงานทุกรายในสถานประกอบกิจการต่าง ๆ

รายละเอียดที่ต้องตรวจสอบ

   วิศวกรผู้ทดสอบปั้นจั่นต้องทำการทดสอบส่วนประกอบและอุปกรณ์ของปั้นจั่น ตามข้อกำหนดและหลักเกณฑ์ต่าง ๆ ตาม กฏหมายที่เกี่ยวข้องหลัก คือกฎกระทรวงกำหนดมาตรฐานในการบริหารและจัดการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักร ปั้นจั่น และหม้อน้ำ พ.ศ. 2552ประกาศกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เรื่องหลักเกณฑ์และวิธีการทดสอบส่วนประกอบและอุปกรณ์ของปั้นจั่น พ.ศ. 2554

ประเภทและลักษณะของงานที่ใช้ปั้นจั่น

   ปั้นจั่นสามารถแยกได้ตามประเภทและลักษณะของงานที่ใช้ปั้นจั่น ดังต่อไปนี้

1 ปั้นจั่นที่ใช้ในงานก่อสร้าง

พิกัดยกอย่างปลอดภัยตามที่ผู้ผลิตกำหนด ไม่เกิน 3 ตัน ให้ทดสอบตามวาระทุก 6 เดือน

พิกัดยกอย่างปลอดภัยตามที่ผู้ผลิตกำหนด มากกว่า 3 ตัน ให้ทดสอบตามวาระทุก 3 เดือน

2 ปั้นจั่นที่ใช้ในงานอื่น ๆ

พิกัดยกอย่างปลอดภัยตามที่ผู้ผลิตกำหนด ตั้งแต่ 1 ตัน ไม่เกิน 3 ตัน ให้ทดสอบตามวาระทุก 1 ปี

พิกัดยกอย่างปลอดภัยตามที่ผู้ผลิตกำหนด มากกว่า 3 ตัน ไม่เกิน 50 ตัน ให้ทดสอบตามวาระทุก 6 เดือน

พิกัดยกอย่างปลอดภัยตามที่ผู้ผลิตกำหนด มากกว่า 50 ตัน ให้ทดสอบตามวาระทุก 3 เดือน

3 ปั้นจั่นที่ไม่มีพิกัดยกอย่างปลอดภัยตามที่ผู้ผลิตกำหนด

ให้วิศวกรเป็นผู้กำหนดพิกัดยก

4 ปั้นจั่นที่หยุดการใช้งานตั้งแต่ 6 เดือนหรือซ่อมแซมที่มีผลต่อความปลอดภัย

ให้ทดสอบใหม่ก่อนการใช้งาน

ลักษณะทดสอบการรับน้ำหนักของปั้นจั่น

   วิศวกรต้องทดสอบการรับน้ำหนักของปั้นจั่น ตามอายุการใช้งาน ดังต่อไปนี้

1 ปั้นจั่นใหม่

ขนาดไม่เกิน 20 ตัน ให้ทดสอบการรับน้ำหนักที่ 1 เท่า แต่ไม่เกิน 1.25 เท่า

ขนาดมากกว่า 20 ตัน แต่ไม่เกิน 50 ตัน ให้ทดสอบการรับน้ำหนักเพิ่มอีก 5 ตันจากพิกัดยกอย่างปลอดภัย 

2 ปั้นจั่นที่ใช้งานแล้ว

ให้ทดสอบการรับน้ำหนักที่ 1.25 เท่าของน้ำหนักที่ใช้งานจริงสูงสุด โดยไม่เกินพิกัดยกอย่างปลอดภัยตามที่ผู้ผลิตกำหนด

กรณีที่ปั้นจั่นไม่มีพิกัดยกอย่างปลอดภัยตามที่ผู้ผลิตกำหนด ให้วิศวกรเป็นผู้กำหนดพิกัดยกในการทดสอบ

3 น้ำหนักที่ใช้ทดสอบการยก

อาจใช้น้ำหนักจริง หรือทดสอบด้วยน้ำหนักจำลอง (Load Simulation) ก็ได้

4 เอกสารที่ใช้ในการตรวจสอบ

จะใช้เป็นแบบที่ทางกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานแนะนำ ดังต่อไปนี้

4.1    แบบ ปจ.1 : รายการการตรวจสอบและทดสอบส่วนประกอบและอุปกรณ์สำหรับปั้นจั่นเหนือศีรษะ ปั้นจั่นหอสูง และปั้นจั่นขาสูง (ปั้นจั่นชนิดอยู่กับที่)

4.2    แบบ ปจ.2 : รายการการตรวจสอบและทดสอบส่วนประกอบและอุปกรณ์สำหรับรถปั้นจั่น และเรือปั้นจั่น (ปั้นจั่นชนิดเคลื่อนที่)